Σήμερα συμπληρώνονται 31 χρόνια από μια θλιβερή επέτειο. Hταν εκείνη η Τρίτη 5 Μαΐου 1992 που ξημέρωνε και που στιγμάτισε το γαλλικό ποδόσφαιρο ως μια από τις χειρότερες ποδοσφαιρικές τραγωδίες της χώρας και της Ευρώπης εν γένει. Μία γιορτή του ποδοσφαίρου που εξελίχθηκε σε καταστροφή. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης τραγωδίας
Το Κύπελλο Γαλλίας της σεζόν 1991-92 έφτανε προς τον τελικό καθώς μια εβδομάδα νωρίτερα, η Μονακό είχε πάρει την πρόκριση επικρατώντας (στη διαδικασία των πέναλτι) στην έδρα των Καννών. O δεύτερος ημιτελικός μεταξύ της Μπαστιά (είχε αποκλείσει τη Νανσί επίσης στη διαδικασία των πέναλτι) και της Μαρσέιγ (που πέρασε από την έδρα της Καέν με 3-1) είχε ορισθεί για τη συγκεκριμένη ημερομηνία στο Stade Armand – Cesari της Κορσικής.
ΕΣΚΑΣΕ ΝΕΟ ΤΡΙΠΛΟ ΔΩΡΟ*!
Το δέλεαρ του αντιπάλου -και της συμμετοχής σε τελικό- τεράστιο και γι’ αυτό το λόγο η διοίκηση του συλλόγου της Κορσικής αποφάσισε μετά την πρόκριση της ομάδας στις 22 Απριλίου, να επεκτείνει τη χωρητικότητα του σταδίου αντικαθιστώντας τη μικρή κερκίδα Claude-Papi 750 θέσεων με μια μεταλλική κατασκευή. Ο τελικός στόχος ήταν οι 18.000 θέσεις που θα φιλοξενούσαν εκείνο τον πολύ σημαντικό ημιτελικό. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, όλο αυτό το πρότζεκτ θα έπρεπε να υλοποιηθεί σε λιγότερο από δύο βδομάδες με άμεσες διαδικασίες. Αυτές λοιπόν περιελάμβαναν την καταστροφή (χωρίς άδεια κατεδάφισης) της συγκεκριμένης κερκίδας το βράδυ της 24ης Απριλίου και το ξεκίνημα των εργασιών κατασκευής κερκίδας 9.300 θέσεων λίγες μέρες μετά, στις 28 Απριλίου.
Το πλάνο αυτό ανατέθηκε στην εταιρία Sud-Tribunes, η οποία κάνει ό,τι είναι δυνατόν για τη συγκέντρωση των υλικών και την επομένη ξεκινούν οι εργασίες. Παράλληλα, μια Επιτροπή Ασφαλείας επισκέπτεται τον χώρο και παρ’ ότι κάποια μέλη της Επιτροπής αυτής (Αστυνομία, Πυροσβεστική κ.λπ.) εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους, δίνεται το πράσινο φως για τη διεξαγωγή του αγώνα. Κατόπιν αυτού (και σε ελάχιστο χρόνο) τα εισιτήρια τίθενται σε κυκλοφορία, με τιμές σχεδόν διπλάσιες αυτών του προημιτελικού λίγες ημέρες νωρίτερα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι πλησίασαν το 75% σε υπεραξία με δηλωθέν κέρδος που ξεπερνούσε τα 1.3 εκατ. φράγκα και πραγματικό κέρδος στο τριπλάσιο!
Την παραμονή του αγώνα οι εργασίες δεν είχαν ολοκληρωθεί… Μία νέα Επιτροπή Ασφαλείας που επιθεωρεί την κατασκευή, αναφέρει το επίπεδο ασφαλείας ως ανεπαρκές και ακόμη και την ίδια μέρα εκτελούνται εργασίες. Η τελική έγκριση δεν είναι δυνατόν να δοθεί καθ’ ότι λίγες ώρες πριν από τη σέντρα, και κατά τη διάρκεια του τελευταίου ελέγχου οι αρμόδιοι δεν βρίσκονται πουθενά εκεί κοντά τηρώντας το πρωτόκολλο που ορίζει την υποδοχή του Δημάρχου της Πόλης, προέδρου Μπερνάρ Ταπί και του Υπουργού Ταχυδρομείου και Τηλεπικοινωνιών Εμίλ Ζουκαρελί. O ημιτελικός θα ξεκινήσει χωρίς τις έγκυρες και νόμιμες εγκρίσεις ασφαλείας.
Το δράμα
Η αναμέτρηση είναι προγραμματισμένη για τις 20.30. Αρκετές ώρες πριν από την έναρξη, ακόμη την ώρα που ανοίγουν οι πόρτες, αρκετοί αξιωματούχοι ασφαλείας εκφράζουν την ανησυχία τους για την κατάσταση της πρόσφατα εγκατεστημένης μεταλλικής κατασκευής, δεδομένου ότι κάποιες εγκληματικές ατέλειες φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού. Λίγες στιγμές πριν από την έναρξη του αγώνα (στις 20.15), ο εκφωνητής του σταδίου Ζαν Πιέρ Παολί προσπαθεί να πείσει τους οπαδούς να παραμείνουν ήρεμοι και «να μην κλοτσούν τα μεταλλικά μέρη»!
Το κακό δεν αργεί να συμβεί. Δέκα λεπτά πριν από την έναρξη του ημιτελικού (στις 20.20) και λίγο πριν από την απευθείας σύνδεση του TF1 με το στάδιο, η κερκίδα αυτή καταρρέει και παρασύρει μαζί της παραπάνω από 2.000 θεατές, οπαδούς και δημοσιογράφους. Ενας πολύ δυνατός θόρυβος… σιωπή… και μετά κραυγές…
Το δράμα, η φρίκη και η έκπληξη των χιλιάδων παρόντων θεατών απεικονίζονται ζωντανά στην τηλεόραση. Καταγγελίες και φωνές από τους περισσότερους, είτε βρίσκονται σκαρφαλωμένοι στα τμήματα της κερκίδας που έχει καταρρεύσει, είτε στον αγωνιστικό χώρο στοιχειοθετούν μια γενική εικόνα που δεν είναι εύκολα βιώσιμη και αντιμετωπίσιμη. Το χορτάρι του σταδίου γίνεται μοιραία ένα κατά συνθήκην νοσοκομείο και οι μη τραυματίες παρέχουν τις πρώτες βοήθειες σε όσους έχουν ανάγκη.
Οι αντιδράσεις, ο απολογισμός και τα αιώνια ερωτήματα που δεν θα απαντηθούν ποτέ
Λίγα λεπτά μετά το θλιβερό συμβάν κατέφθασαν τα πρώτα ασθενοφόρα, αν και με αρκετή δυσκολία πρόσβασης εξαιτίας του πανικού που επικρατούσε στον περιβάλλοντα χώρο αλλά και του πολύ περισσότερου κόσμου απ’ ότι υπήρχε συνήθως στα αθλητικά γεγονότα. Μία ώρα μετά και περίπου στις 21.30 εμφανίστηκαν τα πρώτα ελικόπτερα της τοπικής Ασφαλείας για τη μεταφορά τραυματιών στο τοπικό νοσοκομείο και τη διακομιδή των περισσοτέρων στο αεροδρόμιο με τη βοήθεια ενός Airbus A300 με προορισμό τη Νίκαια και τη Μασσαλία.
Τα δυσάρεστα δεν αργούν να φτάσουν. Τα μεσάνυχτα ο θλιβερός απολογισμός κάνει λόγο για δέκα ανθρώπους που έχουν χάσει τη ζωή τους (τελικά έφτασαν τους 18) και περισσότερους από 2.000 τραυματίες.
Το νησί της Κορσικής δεν ζει πια. Οι εικόνες αυτής της βραδιάς κάνουν τον γύρο του κόσμου, όμως στις καρδιές των ανθρώπων θα μείνουν πάντα χαραγμένες όπως και ένα αιώνιο «γιατί;». Γιατί έπρεπε να συμβεί αυτό, γιατί έπρεπε να διεξαχθεί ένας τέτοιος αγώνας (άσχετα αν δεν ξεκίνησε ποτέ) αφαιρώντας τόσες αθώες ανθρώπινες ψυχές.
Προς τιμήν των θυμάτων εκείνων, οι ομάδες σε συνεργασία με τη γαλλική ομοσπονδία αποφάσισαν να μην διεξαχθεί ποτέ ο ημιτελικός και εκείνη η σεζόν θα μείνει στην ιστορία ως η μοναδική που δεν ολοκληρώθηκε η διοργάνωση του Κυπέλλου. Φυσικά, οι υπαίτιοι οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη, κάτι που όμως δεν αντικαθιστά τη μνήμη των εκλιπόντων και δεν είναι στο αντικείμενο του γράφοντος.
ΕΣΚΑΣΕ ΝΕΟ ΤΡΙΠΛΟ ΔΩΡΟ*!
Οι 18 ζωές δεν γυρνούν πίσω και θα μείνουν στη μνήμη όλων. Ως ελάχιστο φόρο τιμής, αποφασίστηκε να μην διεξάγονται ποδοσφαιρικοί αγώνες κάθε χρόνο τέτοια ημέρα. Για το τέλος, ένα video με τις τραγικές εκείνες στιγμές, όταν το ρολόι έδειχνε 20:20.
