Οι άγνωστες λεπτομέρειες της ζωής του Εθνικάρα, όπως τις διηγήθηκε ο ίδιος στον Σάββα Σπανούδη τον Απρίλιο του 2016.
Τον Γιάννη Μαντζουράνη τον θυμάμαι από τότε που άρχισα να μεταλλάσσομαι σε μπλε, στα μέσα των 80’s. Και τον συνάντησα για πρώτη φορά στα 00’s, όταν τη χρονιά που παίξαμε κατά σειρά ως γηπεδούχοι σε Βύρωνα, Φυλή, Μαρκόπουλο, Περιστέρι, Μενίδι, Μέγαρα, Κερατσίνι, Μοσχάτο, Κορυδαλλό, Χαϊδάρι, Νίκαια, Αιγάλεω και Σαλαμίνα, κατασταλάξαμε στη Ριζούπολη.
Η αλήθεια είναι ότι με πλησίασε εκείνος πρώτος, στην άδεια εξέδρα κάτω από τα δημοσιογραφικά της Ριζούπολης, ζητώντας το κινητό μου για να πάρει τηλέφωνο «τον πρόεδρο» που ήταν στο νοσοκομείο. Δεν ρώτησα ποιον πρόεδρο, ή μάλλον ρώτησα, αλλά η ελλιπής γνώση των πεπραγμένων στην ιστορία του Εθνικού αφαίρεσε σε μηδενικό χρόνο από τη μνήμη μου το βαρύ όνομα.
Ακαδημία Πλάτωνος
Στην απογευματινή μας συνάντηση τον Απρίλιο του ’16 στο καφενείο του Αγίου Γεωργίου στην Ακαδημία Πλάτωνος, στα 150 μέτρα από το σπίτι όπου έμενε επί 40 χρόνια με τη γυναίκα και τα δύο παιδιά του -τα παιδιά μεγάλωσαν και έφυγαν, είναι όμως αυτά που τον συνόδευαν κάθε φορά στο γήπεδο- ο Εθνικάρας ήταν ασταμάτητος.
Είναι ζηλευτό (και τρομακτικό) το πώς θυμάται ημερομηνίες, ενδεκάδες, ονόματα. Μου έλεγε λεπτομέρειες, μου έλεγε «γράφ’ τα», του έλεγα «θέλω πέντε σελίδες για όλα αυτά», μου έλεγε «δεν πειράζει, σε συνέχειες». Ιδού το αποτέλεσμα, σε πρώτο ενικό, όπως τα διηγήθηκε ο ίδιος ο Εθνικάρας.
Γέννηση
Γεννήθηκα το 1934 στον Αγιο Ανδρέα Κυνουρίας. Είμαι Αρκάς. Εθνικός έγινα το 1942. Οι θείοι μου με έκαναν. Η μητέρα μου ήταν Ολυμπιακός. Ο πατέρας μου δεν ασχολούταν με το ποδόσφαιρο.
Οταν ήμουν βρέφος έπαθα μηνιγγίτιδα. Την ξεπέρασα. Αλλά μου άφησε αμνησία. Εμεινα δύο χρόνια στην πρώτη γυμνασίου και τρία στη Δευτέρα. Μία δασκάλα, φίλη της μητέρας μου, μού είπε θα διαβάζεις εντατικά κάθε απόγευμα και θα πηδάς τις τάξεις. Ετσι και έγινε.
Γύρω στα 8, με δάγκωσε ένας λυσσασμένος σκύλος. Πήγα στην Αθήνα και είπε ο πατέρας μου στους θείους μου «αν τον δείτε να λυσσάξει, ρίξτε του νερό να πεθάνει». Ευτυχώς έζησα.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο μπαμπάς πέθανε από κρυολόγημα και φυματίωση σε ηλικία 39 ετών. Η αδερφή μου, γεννημένη έναν χρόνο νωρίτερα από μένα, σκοτώθηκε το ‘47 στο αντάρτικο στη Στάλα Αρκαδίας. Εχω άλλη μία αδερφή, την Ευγενία, γεννημένη το ’40. Είναι Ολυμπιακός!
Αθήνα
Το 1950 μετακομίσαμε στον Πειραιά, Πύλης & Δεληγιώργη. Υστερα έμεινα τρία χρόνια Νιόβης και Αχαρνών και μετά ήρθαμε στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Η πρώτη μου δουλειά ήταν το 1949, χρυσοχόος (υπάλληλος). Στη συνέχεια πήγα δύο χρόνια στα εμποροραφεία, στον Κατράντζο (παπούτσια). Το ’55 έμεινα άνεργος και το ‘57 με έβαλε η μητέρα μου σε ένα ΕΒΓΑ για 200 δραχμές την εβδομάδα.
Στις 14 Μαΐου του 1958 έπιασα δουλειά στον Ευαγγελισμό ως κλητήρας. Οποτε έπαιζε ο Εθνικός, άλλαζα βάρδια με κάποιον άλλον. Εφυγα από εκεί στις 30 Δεκεμβρίου του 1999. Και μετά, ύστερα από πολλά χρόνια αναμονής, πήρα άδεια για πρακτορείο ΠΡΟΠΟ στον Πειραιά, το έχει τώρα η κόρη μου.
Γάμος
Παντρεύτηκα στις 4 Οκτωβρίου του 1973 στον Αγιο Νικόλαο Αχαρνών. Οι συγγενείς της γυναίκας μου έκαναν συμβούλια για να σταματήσω τα γήπεδα. «Είναι η ζωή του. Μην τον πειράξετε. Αφήστε τον να κάνει ό,τι θέλει», τους είπε.
Για μήνα του μέλιτος, την επόμενη εβδομάδα, ήμασταν στα Τρίκαλα. Εκεί φώναξα για πρώτη φορά «Εθνικάρα». Κερδίσαμε 3-0. Μέχρι τότε απλά παρακολουθούσα τα παιχνίδια, με το κοστούμι μου, φωνάζοντας απλά «γεια σας παλικάρια μου, γεια σας λιοντάρια μου».
Η γυναίκα μου δεν έρχεται στο γήπεδο. Δεν της αρέσει. Παλιά ερχόταν. Καθόταν στο αυτοκίνητο και με περίμενε.
Με «κυνήγησαν» ο Καμπάνης και ο Κοκολιός για τη λυρική σκηνή. Ηρθε ένας βαρύτονος από τη Γιουγκοσλαβία και άρχισα τις χορωδίες. Πήγαινα τακτικά στις πρόβες. Αλλά δεν προλάβαινα το γήπεδο. Και έτσι παράτησα τη λυρική.
«Ποιο ήταν το καλύτερο παιχνίδι που είδες;»
Ε, το 6-3 με τον Παναθηναϊκό (Μάιος, 1987). Με είδε με την τσάντα μου πριν από το ματς ο Βαμβακούλας και μου λέει «τι κουβαλάς, τα γκολάκια που θα φας;»
Ο Παπούλιας, Ελληνοαυστραλός, έκανε το 1-0, ο Μπατίστα το 2-0 και το 3-1, ο Τσούξτος τα άλλα τρία. Μετά τη λήξη πήγα στα αποδυτήρια και φίλαγα έναν έναν τους παίκτες του Παναθηναϊκού. Τον Σαραβάκο, του έλεγα «καμάρι μου», τον Δημόπουλο τον «φονιά», τον Αποστολάκη. Ολους.
Το χειρότερο παιχνίδι ήταν με τον ΟΦΗ το 1989, τελευταία αγωνιστική: αν χάσουμε, πάμε στη Β’. Πριν από τον αγώνα ο προπονητής μας ο Πάκερτ σκοντάφτει και πέφτει. Μετά από λίγο σκοντάφτω και εγώ. Και λέει ο Πάκερτ «μήπως τριτώσει το κακό;». Χάσαμε 4-2.
Στην επιστροφή στο λεωφορείο μπαίνει μία νυχτερίδα στην τσέπη μου. Κάνω έτσι να τη βγάλω και είχε προλάβει να φύγει. Υπήρχε η προοπτική να γίνουν οι ομάδες 18 από 16. Πήγα στη Μελίνα Μερκούρη στο υπουργείο. Και της τραγουδούσα «Βγες πριγκίπισσά μου, βγες αρχόντισσά μου». Βγαίνει και με ρωτάει τι θέλω. Της λέω να σώσει τον Εθνικό. Οι ομάδες έγιναν τελικά 18. Ηταν το κοκαλάκι της νυχτερίδας.
Με χιόνια στο Κιλκίς
Το πιο δύσκολο ταξίδι ήταν στο Κιλκίς. Πήρα το αεροπλάνο, πήγα Θεσσαλονίκη, και από εκεί με το λεωφορείο. Πήγα μόνος μου για καφέ. Μετά ήρθαν κάποιοι από την ομάδα και με πήραν μαζί τους για φαγητό. Στις εξέδρες ήμουν μόνος. Χιόνιζε…
Ξύλο έχω φάει παλαιότερα. Στο Αιγάλεω. Και το Περιστέρι. Δεν με ήξεραν τότε. Ημουν γύρω στα 35. Αλλά και πιο πρόσφατα. Στον Πάμισο, στην Καλαμάτα. Στεκόμουν και φώναζα «άμυνα, μαρκάρετε» και έρχεται ένας και μου λέει «Εσύ σκάσε»!
«Μην δίνεις σημασία Γιάννη», είπα από μέσα μου και συνέχισα να μιλάω στον Μανώλη τον Θωμόπουλο τον τερματοφύλακά μας. Μετά έπεσαν πάνω του οπαδοί και των δύο ομάδων και τον απομάκρυναν.
Νίκος Καρβέλας
Ηρθε στον Ευαγγελισμό ένα συγγενικό του πρόσωπο που δούλευε εκεί και μου λέει «ο Νίκος έχει γράψει ένα τραγούδι για σένα και σε θέλει στο στούντιο». Πήγα στη Φιλοθέη στο στούντιο. Φωνάζω «α ρε Εθνικάρα» και όλα τα μηχανήματα του Καρβέλα τραντάχτηκαν.
Με πήγε στο σπίτι του στην Εκάλη, με μια ωραία πισίνα, με κάλεσε στο ‘Νοτούρνο’, το κέντρο, με 4.000 κόσμο. Αρχισε να τραγουδάει, και στη μέση μου λέει «Ελα Γιαννάκη πάνω». Ναι, ήταν πολύ καλός. Μου έδωσε 50.000 δραχμές. Και μετά άλλες 20.000. Δεν τα έπαιρνα. «Θα τα πάρεις για τα παιδιά σου», μου λέει.
Πρόεδροι και παράγοντες
Ο Νίκος Καρέλας ήταν ο καλύτερος. Εφυγε αυτός, χάθηκε ο Εθνικός. Αλλά πέρασαν και άλλοι καλοί άνθρωποι. Ο γενικός αρχηγός Νίκος Μουρκάκος. Με φώναζε «Μαντζουράλα γλυκιά μου».
Ο Νίκος Πηρούνιας. Αυτός με έστειλε Πορτογαλία με την Εθνική το 2004 (δεν είδα τον ημιτελικό και τον τελικό γιατί έπρεπε να γυρίσουμε πίσω).
Είχα πάει και στην Αμερική το ’94. Ημουν στη Νέα Φιλαδέλφεια όπου τιμούσαν τον Θωμά Μαύρο. Στο ημίχρονο μου λέει ο Λιάνης «έχω γράψει πολλά για σένα. Αν δεν πας εσύ στην Αμερική, δεν πάει ούτε η Εθνική».
Ο Αλέξης Αγγελόπουλος, τωρινός πρόεδρος, βγάζει πρώτα το δικό μου εισιτήριο και μετά της ομάδας.
«Τον Ιλούνγκα τον θυμάσαι»;
Τον Μασένγκο; Οταν κερδίζαμε με έπαιρνε στην αγκαλιά του. Εχει πέντε παιδιά. Ο Ρομπέρτο Καλκαντέρα μου έλεγε «Γιάννη μου, Γιάννη μου». Ο Κοβάσεβιτς. Καταπληκτικός παίκτης. Οι Ουρουγουανοί Τάτι και Μαρσέλο, πολύ καλά παιδιά.
Μιλάω με τους παίκτες. Εχω φίλους. Ο Γεωργάρας. Αυτόν που βάλατε το αυτοκόλλητο στην King Bet στο ματς με τον ΟΦΗ. Πήγα στο κολυμβητήριο που δουλεύει και του την έδειξα. Μου μιλάει ο Δημήτρης και ανοίγει η καρδιά μου.
Οταν δεν έπαιζε ο Εθνικός και όσο ήταν στον Αστέρα Τρίπολης ο Σάκης Τσιώλης, πήγαινα στην Τρίπολη. Ο Τσιώλης με φωνάζει «πατερούλη».
Η ιεροτελεστία πριν από τον αγώνα
Μια φορά στον ύπνο μου φώναξα Εθνικάρα. Ανοιξα τα μάτια μου και τους είδα όλους από πάνω μου να με ρωτάνε τι συνέβη. – «Κέρδισε ο Εθνικός!».
Το πρωινό του αγώνα ξεκινά ‘η μέρα του Εθνικάρα’. Παραμιλάω. Αν παρουσιαστεί ξανθιά στον ύπνο μου ο Εθνικός θα χάσει. Το πρωί πηγαίνω στην εκκλησία. Κατά τις 12:00 τρώω μια μακαρονάδα. Βάζω το κοστούμι μου, παίρνω το κασκόλ μου το μπλε και ξεκινάω. Είμαι στο γήπεδο μία ώρα πριν από τον αγώνα.
Αν χάσουμε, το κοστούμι φεύγει. Στον επόμενο φοράω άλλο. Δεν πάω με τους οργανωμένους. Μου αρέσει να είμαι όρθιος. Πλέον κάθομαι.
Με έχουν τιμήσει πολλοί. Η πρώτη πλακέτα ήταν από τον Εθνικό Πατρών. Με έχουν τιμήσει οι πειραιώτικες ομάδες. Η Κρήτη. Το χωριό μου.
Ο Εθνικός, οι παίκτες είναι η οικογένειά μου. Ο Εθνικός είναι η πιο αγαπημένη ομάδα του κόσμου.
